این قوانین اعلام شده از فدراسیون بولینگ و کیو اسپرت چمهوری اسلامی ایران است.
فصل یک – تجهیزات
میز استاندارد :
ابعاد – سطح بازی میز از لبه باندهای آن باید 1778×3569 میلیمتر باشد که حداکثر بمیزان 13+ و 13- میلیمتر می تواند قابل تغییر باشد.
ارتفاع میز :
ارتفاع میز از کف تا روی باند حداقل 851 میلیمتر و حداکثر 876 میلیمتر باشد. و گشادی دهنه پاکت ها براساس الگوی فدراسیون حرفه های جهانی خواهد بود.
خط بالک ( Baulk ) :
خط مستقیم که به موازات باند پایین و به فاصله 737 میلیمتر از آن ترسیم شود خط Baulk نامیده می شود
منطقه D :
نیم دایره ای که مرکز آن مرکز خط Baulk و شعاع آن 292 میلی متر می باشد.
نقاط توپهای رنگی :
چهار نقطه روی خط مرکزی میز به شرح زیر و جود دارند.
1- نقطه توپ سیاه که به فاصله 324 میلیمتر از باند بالاتر قرار دارد.
2- نقطه مرکزی یا نقطه توپ آبی که دقیقاً در مرکز میز بین باند بالا و پایین می باشد.
3- نقطه پیرامید یا نقطه توپ صورتی که دقیقاً وسط نقطه توپ آبی و باند بالا می باشد.
4- نقطه توپ قهوه ای که دقیقاً مرکز خط Baulk و منطقه Dبوده و توپ زرد در گوشه سمت راست و توپ سبز در گوشه سمت چپ منطقه D قرار دارند.
توپ ها :
توپ ها از یک شکل تصویب شده به قطر 5/52 میلیمتر که با 05/0 میلیمتر قابل تغییر است می باشند. و :
1- وزن آنها کاملاً مساوی که در یک سری کامل حداکث 3 گرم اختلاف قابل اغماض است.
2- یک توپ با سری کامل توپ ها می تواند با توافق بازیکنان یا تصمیم داور تعویض گردد.
امتیاز رنگ توپها :
قرمز 1- امتیاز
زرد 2- امتیاز
سبز 3- امتیاز
قهوه ای 4- امتیاز
آبی 5- امتیاز
صورتی 6- امتیاز
مشکی 7- امتیاز
چوب :
چوب بازی نباید کمتر از 914 میلیمتر باشد و شکل و فرمی غیر از آنکه به طور عموم پذیرفته شده نداشته باشد. و حداكثری برای آن مشخص نشده است ولی در هر صورت شكل متعارف داشته باشد.
لوازم کمکی :
رست و چوب بلند و غیره به عنوان لوازم کمکی در شرایط سخت مورد استفاده قرار می گیرد که این نوع لوازم به طور نرمال در اطراف میز موجود بوده تا توسط بازیکنان یا داور ارائه می گردد و البته این نوع لوازم باید مورد تصویب و تایید فدراسیون بیلیارد و اسنوکر حرفه ای جهان (WPBSA ) باشد.
فصل دوم- تعاریف
فریم – Frame :
یک فریم عبارتند از مدت زمانیکه اولین ضربه برای پخش کردن توپ ها زده می شود تا :
1- یک بازیکن در نوبت خود بازی را واگذار نماید.
2- یا فقط زمانیکه توپ سیاه روی میز است ضربه زننده به دلیل داشتن امتیاز بیشتر از (1+7 ) فریم را می برد .
3- یا فقط زمانیکه توپ سیاه روی میز است با افتادن توپ سیاه در پاکت یا ارتکاب هر خطا فریم پایان می یابد.
تذکر: بازیکن ضربه زننده اگر بخواهد می تواند برای بالا بردن برگ خودش به بازی ادامه دهد ولی نتیجه تغییر نمی کند.
یک بازی :
یک بازی از تعدا فریم های مقرر شده تشکیل می گردد.
مسابقه :
تعداد فریم های مقرر شده تشکیل می گردد.
توپ ها :
1- توپ سفید که کیوبال (Cue ball ) نامیده می شود.
2- 15 توپ قرمز و 6 توپ رنگی که به عنوان توپ های هدف(Object ball) می باشد.
ضربه زننده :
ضربه زننده کسی است که در حال بازی است تا زمانیکه داور پایان نوبت او را اعلام نماید.
ضربه :
1- زمانیکه ضربه زننده با نوک چوب به توپ سفید (Cue ball ) میزند ضربه ایجاد می شود.
2- ضربه زمانی درست است که هیچ تخطی از قانون صورت نگیرد.
3- تا زمانیکه کلیه توپ ها ی روی میز به صورت ساکن و بیحرکت قرار نداشته باشند ضربه کامل نیست .
4- ضربه می تواند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به شکل ذیل انجام شود.
الف- اگر توپ سفید بدون تماس با باند به توپ هدف برخورد نماید ضربه مستقیم خواهد بود.
ب- اگر توپ سفید قبل از برخورد با توپ هدف با یک یا چند باند تماس پیدا کند ضربه غیر مستقیم انجام شده است.
انداختن توپ در پاکت ( POT) :
زمانیکه توپی قانونی و بدون ارتکاب خطا وارد پاکت شود عمل POT صورت گرفته است .
Break:
تعداد توپهایی که یک بازیکن در یک نوبت از بازی POT کرده و امتیاز کسب می کند Break می نامند.
توپ در دست ( Ball in hand )
1- توپ سفید یا (کیوبال) زمانی در دست است که :
الف – قبل از شروع فریم باشد.
ب – یا توپ سفید داخل پاکت بیفتد.
پ – یا توپ سفید خارج میز پرتاب شود.
ت – در زمانی كه در آخر بازی به روی توپ مشكی مساوی می شود در آن زمان می بایست توپ 7 سر جایش و كیوبال بال این هند شوددر منطقه D.
2- توپ سفید در دست خواهد بود تا :
الف – به طور قانونی بازی انجام شود.
ب- یا خطایی توسط بازیکن ضربه زننده صورت گیرد.
توپ در جریان بازی – Ball in play
1- تا زمانیکه توپ سفید در دست نباشد در جریان بازی است.
2- توپ های قرمز از شروع فریم تا افتادن در پاکت و یا پرتاب شدن به بیرون میز در جریان بازی هستند.
3- توپ های رنگی پس از دوباره قرار گرفتن در روی میز و یا بعد از افتادن در پاکت خارج از نوبتشان به عنوان جایزه یا پرتاب شدن به بیرون میز در جریان بازی قرار می گیرند.
توپ انتخابی :
1- توپ هدفی که برای بازیکن ضربه زدن به داور اعلام می کند و متعهد می شود که اولین ضربه را به آن بزند توپ انتخابی Ball ON آن بازیکن می باشد.
2- در صورت درخواست داور ضربه زننده باید توپ هدف خود را اعلام نماید.
توپ آزاد Free ball :
توپ آزاد توپی است که یک بازیکن می تواند پس از اسنوکرد شدن با خطای بازیکن مقابل در صورت ندیدن دو طرف توپ هدف انتخاب نماید.
توپ به بیرو ن پرتاب شده :
چنانچه توپ در سطح بازی نبوده و یا داخل پاکت نیافتاده باشد، پس به بیرون میز پرتاب شده است.
توپهایی که بر روی لبه میز (یا باندها ) قرار می گیرد اگر خود بخود به روی میز برنگردد به منزله خروج توپ از میز می باشد.
اسنوکرد شدن ( ماسک شدن )
زمانیکه مسیر مستقیم توپ سفید ( کیوبال) برای ضربه زدن به قسمتی یا تمام قسمت همه توپ های در نوبت توسط توپ یا توپ های خارج از نوبت مانع ایجاد شود آن کیوبال اسنوکرد شده است پس اگر بتوان مستقیماً به انتهای لبه های کناری یک یا چند توپ در نوبت ضربه زد آن کیوبال اسنوکر (ماسک) نیست.
1- در صورت کیوبال در دست ، اگر از هر نقطه منطقه D برای ضربه زدن به توپ در نوبت طبق شرایط فوق مانع وجود داشته باشد کیوبال اسنوکرد شده است.
2- اگر توپ در نوبت توسط بیشتر از یک توپ خارج از نوبت اسنوکر شود :
الف- آن توپ با نزدیکترین توپ خارج از نوبت به کیوبال اسنوکر شده است .
ب- اگر آن توپ با بیشتر از یک توپ خارج از نوبت با فاصله یکسان از کیوبال اسنوکر شده باشد کلیه آن توپها ی خارج از نوبت تاثیر گذار در اسنوکرد شدن هستند.
3- اگر مسیر کیوبال با چندین توپ قرمز توسط چندین توپ خارج از نوبت مسدود شده باشد توپ تاثیر گذار در اسنوکرد شدن وجود ندارد.
4- کیوبال توسط باند نمی تواند اسنوکر شود و اگر مسیر کیو بال توسط انحنای باند مسدود شد و انحنای باند به کیوبال نزدیکتر از هر توپ خارج از نوبت باشد آن کیوبال اسنوکرد نشده است . و داور نمی تواند اعلام Free ballنماید و بازیکن که با خطای حریف در وضعیت قرار گرفته که لبه باند مانع از زدن توپ در نوبت او بشود نمی تواند از Free ball استفاده نماید و فقط می تواند از بازیكن خاطی بخواهد خودش ضربه بزند یا اینكه خودش به توپ در نوبت ضربه بزند.
5- زمانی كه Free ball به جای قرمز است اگر توپ فری بال با هر قرمزی داخل پاكت شود امتیاز توپها با هم جمع می شود ولی زمانی كه فری بال برای توپهای رنگی می باشد و اگر توپ فری بال با توپ نوبت هم زمان پاكت شوند فقط امتیاز توپ در نوبت محاسبه می شود.
تذكر1 : اگر بازیكنی توپ فری بالی را انتخاب می كند باید حتماً ضربه اولش به آن توپ برخورد نماید در غیر این صورت خطا محسوب و جریمه می شود به اندازه توپ در نوبت.
تذكر2 : چنانچه بعد از خطا قرمزها به هم چسبیده باشند قانون می بایست دو سمت توپ در نوبت دیده شود صدق نمی كند در این حالت به منزله دیدن هر دو سمت توپ تلقی می شود.
ضربه هول :
اگر نوک چوب موقع ضربه زدن در روی کیوبال باقی بماند آن ضربه هول محسوب می شود که :
1- پس از اینکه کیوبال به سمت جلو حرکت کرده است.
2- مگر اینکه فاصله کیوبال و توپ در نوبت بسیار کم بوده و ضربه به آخرین قطعه لبه توپ در نوبت برخورد نماید که با تشخیص داور این ضربه افه رو یا Follow Shat بوده و ضربه هول نمی باشد.
نقطه اشغال شده :
اگر توپی پس از پاکت شدن بدون تماس با توپ دیگر نمی توان در جای خودش قرار دهید آن نقطه اشغال شده نامیده می شود و می بایست جای بالاترین نقطه ای كه خالیست قرار گیرد.
ضربه پرشی :
زمانیکه کیوبال از روی هر قسمت از هر توپ هدف عبور نماید( اعم از اینکه در موقع عبور با آن توپ تماس پیدا بکند یا نه) ضربه پرشی محسوب گردیده خطا می باشد( مگر ) :
1- ابتدا کیوبال با یک توپ هدف برخورد نموده و سپس از روی توپ دیگر پرش کند.
2- کیوبال ابتدا پرش کرده و سپس از برخورد با میز به توپ هدف برخورد نماید.
3- اگر کیوبال بعد از برخورد قانونی به توپ هدف با باند و یا توپ دیگر برخورد کرده و سپس از روی توپ پرش نماید.
عدم برخورد کیوبال با هدف – miss :
وقتی کیوبال ابتدا به توپ درنوبت برخورد ننماید و داور متوجه شود زننده تلاش کافی برای ضربه زدن به توپ در نوبت نکرده است آن بازیکن مرتکب عمل miss شده است.
فصل سوم – بازی
بازی اسنوکر می تواند توسط دو نفر یا بیشتر به صورت یارگیری یا مستقل به شرح زیر انجام گردد.
1- همه بازیکنان باید بایک کیوبال (توپ سفید) بازی کنند که هر بازی 15 قرمز و 6 توپ رنگی از 2 تا 7 دارد.
2- امتیاز هر بازیکن در نوبت خود با در پاکت انداختن توپ های قرمز و رنگی محاسبه می شود که پس از اتمام توپ های قرمز نوبت توپ های رنگی، به ترتیب از رنگ زرد تا مشکی خواهد بود.
3- امتیاز هر بازیکن با اضافه شدن به امتیازات قبلی وضعیت او را مشخص خواهد کرد.
4- امتیاز جریمه به امتیازات بازیکن حریف اضافه خواهد شد.
5- به عنوان یک تاکتیک بازیکن می تواند کیوبال را با یك ضربه قانونی در پشت توپ خارج از نوبت نگه دارد که در چنین حالتی بازیکن حریف اسنوکرد (ماسک) می شود که این تاکتیک به جهت امتیاز گیری و احتمال خطا توسط بازیکن حریف بسیار حایز اهمیت می باشد.
6- برنده یک فریم کسی است :
الف- امتیاز بیشتر را کسب نماید.
ب- آن فریم به نفع بازیکنی واگذار گردد.
پ- آن فریم به دلیل رفتار ناشایست و یا خطای Foul and miss and miss sthit به حساب بازیکنی گذاشته شود.
7- برنده مسابقه کسی است :
الف- تعداد فریم های مورد نیاز را برده باشد.
ب- در صورت تساوی امتیازات بالاترین معدل امتیازی را کسب کند.
پ- یا آن بازی به دلیل رفتار ناشایست به بازیکن حریف واگذار گردد.
شیوه بازی :
ترتیب بازی توسط قرعه و یا سکه که به وسیله داور انجام می شود تعیین خواهد شد و لازم به ذكر است سكه نباید به روی میز انداخته شود.
1- این ترتیب بازی باید تا آخر فریم بدون تغییر باقی بماند. مگر اینکه بازیکنی از حریف خود بخواهد که به دلیل ارتکاب خطا، بازی مجدد انجام دهد.
2- هر بازیکن و یا یار او که ضربه اول را میزند باید به طور متناوب فریم های بعدی را شروع نمایند.
3- اولین بازیکن بازی را به شکل کیوبال در دست آغاز خواهد کرد و هر فریم زمانیکه کیوبال از منطقه D توسط نوک چوب ضربه بخورد شروع می شود و اگر بازیکنی در زمان جابجا کردن کیوبال در منطقه D با نوک چوب به آن ضربه بزند بازی شروع شده است.
4- تا زمانیکه توپ قرمز روی میز است اولین ضربه باید به توپ قرمز و یا فری بال که به جای قرمز انتخاب شده ، زده شود.
الف- وقتی توپ قرمز و یا هر توپ رنگی به جای قرمز در پاکت بیفتد آن بازیکن در ضربه بعدی توپ رنگی انتخابی خود را خواهد زد، که اگر در پاکت بیفتد امتیاز محاسبه و توپ رنگی مجدداً در نقطه خود قرار می گیرد.
ب- سپس ضربه زدن به یک توپ رنگی ادامه خواهد داشت تا زمانیکه توپ های قرمز در روی میز باقی نماند و پس از در پاکت افتادن آخرین قرمز یک توپ رنگی (به عنوان جایزه) زده خواهد شد.
پ- سپس نوبت توپ های رنگی که به ترتیب ارزش آنهاست ، خواهد بود که وقتی توپ رنگی در نوبت خود بطور قانونی در پاکت بیافتد داخل پاکت باقی می ماند.
5- بدون توجه به اینکه یک خطا ممکن است به نفع بازیکنی باشد وقتی توپ های قرمز در پاکت بیفتد و یا به بیرون میز پرتاب شود در داخل پاکت باقی می ماند مگر اینکه به جهت تمیز کردن توسط داور از روی میز برداشته شود یا از لبه پاکت خود بخود در پاکت بیفتد یا در Foul and miss برای ضربه مجدد توسط بازیکن خاطی توپ های جابجا شده در جای قبلی قرار گیرد و یا توپی توسط بازیکنی غیر از ضربه زننده از جای خود تکان خورده باشد